فارسی:
1- ذوالفقاری، امیرعلی (1393)، «تحولات یمن؛ ریشه‌ها و روندها»، پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، ش7.
2- صادقی، سید شمس‌الدین و لطفی، کامران (1395)، «بحران یمن: جدال ژئوپلتیکی محور محافظه‌کاری با محور مقاومت اسلامی»، فصلنامه سیاست جهانی، دوره 5، ش 1.
3- فضائلی، مصطفی (1395)، «مداخله نظامی در یمن از منظر حقوق بین‌الملل»، فصلنامه مطالعات حقوق عمومی، دوره 46، ش 1.
4- کلائی، عبدالکریم فیروز (1347)، «تحلیلی بر مهمترین علل تهاجم نظامی ائتلاف تحت رهبری عربستان سعودی»، فصلنامه پژوهش‌های منطقه‌ای، ش 7.
5- مصفا، نسرین (1396)، «بازی جنگ یمن با بشردوستی؛ تضارب سیاست با حقوق بشر و حقوق بشردوستانه بین‌المللی»، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، دانشگاه مفید.

لاتین:
6-  Fao (2014). YEMEN PLAN OF ACTION Towards Resilient and Sustainable Livelihoods for Agriculture and Food and Nutrition Security.
7- FAO (2017). »FAO-World Bank launch $36 million programme to scale up famine-fighting in Yemen«, October 2017, available at:  http://www.fao.org/news/story/en/item/1041473/icode
8-  Fao (2018). »Yemen - Emergency Livelihoods Response Plan 2018«, April 2018, available at: http://www.fao.org/resilience/resources/resources-detail/en/c/1113467/
9- FAO (2019). »Yemen Crisis«, available at:
http://www.fao.org/emergencies/crisis/yemen/intro/es/
10- FAO (2018). »Humanitarian response plan Saving livelihoods, saves lives«.
11- Medecins, Sans (2016). »MSF-supported hospital bombed in Yemen: death toll rises to six«, available at: https://www.msf.org/msf-supported-hospital-bombed-yemen-death-toll-rises-six
12- OCHA (2017). »Yemen: "Cholera is preventable and treatable and no life should be lost to this disease«, available at: https://www.unocha.org/story/yemen-cholera-preventable-and-treatable-and-no-life-should-be-lost-disease
13- OCHA (2017).  »High-level Pledging Event«, April 2017, available at: https://www.unocha.org/yemen/high-level-pledging-event
14- OCHA (2018). »Yemen: Donors Pledge $2 Billion to Scale Up Aid Delivery«, available: https://www.unocha.org/es/story/yemen-donors-pledge-2-billion-scale-aid-delivery
15- OCAHA (2018). »YEMEN HUMANITARIAN FUND ANNAUL REPORT 2018«.
16- OCHA (2017). »YEMEN HUMANITARIAN FUND ANNAUL REPORT 2017«.
17- OSESGY (2019). »GOOD OFFICES«, available at: https://osesgy.unmissions.org/good-offices
18- OSESGY (2019). »WOMEN, PEACE AND SECURITY«, available at: https://osesgy.unmissions.org/women-peace-and-security
19-  CERF (2017). »2017 ANNUAL REPORT«.
20- CERF (2017). »HUMANITARIAN COORDINATOR  REPORT ON THE USE OF CERF FUNDS YEMEN RAPID RESPONSE CHOLERA 2017«.
21- O'Brien (2015). »UNITED NATIONS, UNDER-SECRETARY-GENERAL FOR HUMANITARIAN AFFAIRS AND EMERGENCY RELIEF COORDINATOR«.
22- UNHCR (2015). »Yemen emergency«, available at" https://www.unhcr.org/yemen-emergency.html"
23- UNHCR (2016). »Yemenis face a ‘struggle for survival«,  https://www.unhcr.org/news/latest/2016/12/5858eb774/qa-yemenis-face-struggle-survival.html
24- UNHCR (2017). »UNHCR brings aid to flashpoints in Yemen, warns of deteriorating conditions«, available at: https://www.unhcr.org/news/briefing/2017/5/591ab6054/unhcr-bring-aid-flashpoints-yemen-warns-deteriorating-condition.html
25- UNHCR (2015-2016). »UNHCR, REGIONAL REFUGEE AND MIGRANT RESPONSE PLAN«.
26- UNHCR (2018). »UPDATE – YEMEN CRITICAL REQUIREMENTS«.
27- UNICEF (2016). »Families welcome vaccination campaign in Yemen«, available at: https://www.unicef.org/yemen/reallives_11499.html   
28- UNICEF (2018). »UNICEF launches polio campaign to protect children in Yemen«, available at: https://www.unicef.org/yemen/reallives_12643.html
29- UNICEF (2017). »In yemen, conflict and poverty exacerbate child malnutrition«, available at: https://www. https://www.unicef.org/stories/yemen-conflict-and-poverty-exacerbate-child-malnutrition  
30- UNICEF (2017). »Children of Yemen are in the grip of the second cholera outbreak in six months«, available at:
https://www.unicef.org/infobycountry/yemen_96026.html?p=printme  
31- UNICEF (2018). »UNICEF YEMEN HUMANITARIAN SITUATION REPORT«.
32- WHO (2015). »Conflict in Yemen kills and injures hundreds, places major strain on health system«, available at: http://www.emro.who.int/yem/yemen-news/conflict-in-yemen-kills-injures-hundreds.html
33- WHO (2016). »WHO scales up malaria response in Yemen«, available at: http://www.emro.who.int/yem/yemen-news/who-scales-up-response-for-increase-in-malaria-in-yemen.html
34- WHO (2016). »Fourth mental health and psychosocial support training takes place in Sana'a«, Available at: http://www.emro.who.int/yem/yemen-news/fourth-mental-health-and-psychosocial-support-training-started-in-sanaa.html
35- WHO (2017). »WHO airlifts cholera and tuberculosis medical supplies to Yemen«, available at: http://www.emro.who.int/yem/yemen-news/who-airlifts-cholera-and-tuberculosis-medical-supplies-to-yemen.html
36- WHO (2018). »Health workers in Yemen reach more than 306,000 people with cholera vaccines during four-day pause in fighting – WHO, UNICEF«, available at: https://www.who.int/news-room/detail/05-10-2018-health-workers-in-yemen-reach-more-than-306-000-people-with-cholera-vaccines-during-four-day-pause-in-fighting-who-unicef
37- WHO (2018). »Dialysis patients in Yemen struggle to obtain regular sessions amid war«, Available at: http://www.emro.who.int/yem/yemen-news/dialysis-patients-in-yemen-struggle-to-obtain-regular-sessions-amid-war.html
38- WHO (2017).  »WHO delivers 70 tons of life-saving medicines and supplies to Sana’a«, available at: http://www.emro.who.int/yem/yemen-news/who-delivers-70-tons-of-life-saving-medicines-and-supplies-to-sanaa.html
39- WHO (2018). »Internally displaced persons from Hudaydah endure harsh circumstances in Sana'a«, available at: http://www.emro.who.int/yem/yemen-news/hudaydah-idps-in-sanaa-endure-harsh-circumstances-since-3-months.html
40- WHO (2018). »WHO continues life-saving support to Yemen’s blood transfusion centres«, available at: http://www.emro.who.int/yem/yemen-news/who-continues-life-saving-support-to-the-yemens-blood-transfusion-centres.html
41- WHO (2018). »WHO airlifts 168 tonnes of life-saving medicines and medical supplies to Yemen«, available at: https://www.who.int/emergencies/yemen/168-tonnes-of-medicines-to-yemen/en/

Security Council Resolutions
1. S/RES/2014, 2011.
2. S/RES/2051, 2012.
3. S/RES/2140, 2014.
4. S/RES/2201, 2015.
5. S/RES/2204, 2015.
6. S/RES/2216, 2015.
7. S/RES/2266, 2016.
8. S/RES/2342, 2017.
9. S/RES/2402, 2018

مقدمه
بحران یمن در ۲۵ مارس ۲۰۱۵ با حمله ائتلاف به رهبری عربستان تحت عنوان عملیات "طوفان قاطعیت" شروع شد. تهاجمی که منجر به از بین رفتن بسیاری از زیرساخت¬های یمن شده و موجب گردید هزاران نفر از مردم یمن کشته، زخمی و آواره گردند. همچنین این تهاجم بحران¬های مختلفی از جمله بحران¬های اقتصادی، سیاسی، مذهبی و از همه مهمتر بحران انسانی را در یمن ایجاد کرد. سازمان ملل متحد "بحران انسانی"  را "یک رویداد یا مجموعه¬ای از وقایع تعریف می¬کند که برای سلامتی، ایمنی، امنیت و رفاه یک جامعه یا گروه بزرگی از مردم ساکن در یک منطقه وسیع، تهدیدی جدی محسوب می¬شود" (Gyo Jeong & Yeo, 2018: 2).
در نوشته حاضر تأکید بر روی ابعاد مختلف بحران انسانی در یمن گذاشته شده است و در همین ارتباط سعی گردیده است که نقش آن دسته از ارکان اصلی سازمان ملل متحد که در این زمینه بیشترین اقدامات را انجام داده¬اند یعنی دبیرخانه و شورای امنیت و ارکان فرعی سازمان ملل متحد مانند کمیساریای عالی ملل متحد برای پناهندگان و صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل متحد (یونیسف) و همچنین کارگزاری¬های تخصصی سازمان ملل متحد مانند سازمان خواروبار و کشاورزی (فائو) و سازمان بهداشت جهانی مورد بررسی قرار گیرد. در این ارتباط تلاش خواهیم کرد که نشان دهیم آیا اقدامات ارکان اصلی، ارکان فرعی و کارگزاری¬های تخصصی سازمان ملل متحد در کاهش بحران انسانی در یمن مؤثر بوده است یا خیر.

1- روند شکل‌گیری بحران یمن
در میان همه کشورهایی که در بهار عربی شرکت کردند، یمن بیشترین اعتراض را علیه دیکتاتوری خود انجام داده است (ذوالفقاری، 1393: 1). اعتراضات سراسری در یمن علیه حکومت و رئيس جمهور آن، یعنی علی عبداله صالح از ۱۴ ژانویه ۲۰۱۱ میلادی، جهت انجام اصلاحات در این کشور آغاز شد اما در روزهای پایانی ژانویه ۲۰۱۱ میلادی، مخالفین خواستار کناره¬گیری رئیس جمهور این کشور از قدرت شدند. در ۳ فوریه (روز خشم) اعتراضات مخالفین به اوج خود رسید که با برخوردهای خونین و خشونت-آمیز حاکمیت با مردم معترض روبرو شد. شدیدترین برخورد در ۱۸ مارس (جمعه خونین) بود که ۵۰ کشته و ۲۴۰ مجروح داشت که به دنبال آن افرادی از نیروهای دولتی و نظامی به مخالفین پیوستند و تعدادی از سفیران یمن در کشورهای مختلف برکناری خود را اعلام کردند. در ۲۲ مارس در خبرها درخواست پناهندگی علی عبدالله صالح به عربستان به گوش رسید که جمعیت ده هزار نفری دست به تظاهرات زدند و خواهان برکناری فوری او شدند. در ژوئن ۲۰۱۱ علی عبداالله صالح پس از مجروح شدن با ۵ مقام بلندپایه روانه عربستان شد (کلائی، 1394: 169-168).
منصور هادی در ۲۱ فوریه ۲۰۱۲ انتخاباتی فرمایشی برگزار کرد که برخلاف قانون اساسی یمن (اصل۱۰۸)، تنها خود کاندیدای آن بود، ستاد برگزاری انتخابات اعلام کرد که منصور هادی با کسب ۶ میلیون رأی به ریاست جمهوری انتخاب شده است. این در حالی بود که گروه¬های مخالف و انقلابی انتخابات را به دلیل غیررقابتی بودن و مشخص بودن نتیجه آن و دخالت طرف¬های خارجی، تحریم کرده بودند. اما با دخالت¬های شورای همکاری خلیج فارس بعنوان نهاد میانجی منطقه¬ای اعراب، مقرر گردید که منصور هادی از سال ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۴، به مدت دو سال رئیس جمهور انتقالی باشد و در سال ۲۰۱۵ انتخابات برگزار شود. طی این مدت گفتگوهای ملی در جریان بود که ناگهان منصور هادی استعفای خود را اعلام کرد و در ۲۱ فوریه ۲۰۱۵ در حالیکه دوره ریاست جمهوری انتقالی وی نیز به پایان رسیده بود، به عدن و از آنجا به عمان و سپس به عربستان رفت و برای بازگشت به قدرت درخواست کمک کرد. به این ترتیب فرآیند قانونی تحول که از ۲۰۱۱ آغاز شده بود، از اوایل سال ۲۰۱۵ با استعفای منصور هادی کنار گذاشته شد. متعاقب آن در ۲۵ مارس ۲۰۱۵ مصادف با ۶ فروردین ۱۳۹۴ ائتلافی از کشورهای عربی به رهبری عربستان سعودی حملات هوایی خود را با نام عملیات «طوفان قاطعیت» علیه یمن آغاز کردند. دلایل این تهاجم بنحویکه در نامه ائتلاف عربی به رهبری عربستان سعودی خطاب به دبیرکل ملل متحد و رئیس شورای امنیت سازمان ملل منعکس شد، عبارت است از پاسخ به «درخواست منصور هادی، رئیس جمهور یمن، برای حمایت از یمن و مردم آن در برابر تجاوز شبه نظامیان حوثی، که همواره ابزار نیروی خارجی بودند و پیوسته در پی مخدوش کردن امنیت و ثبات یمن هستند (فضائلی، 1395: 47). عربستان سعودی با هزینه کردن بیش از میلیاردها دلار اقدام به کشتار مردم بی¬گناه نموده است. تا جائیکه تأسیسات زیربنایی، بیمارستان¬ها، فرودگاه¬ها، مدارس، تأسیسات آبرسانی، کارخانه¬ها و خانه¬های مردم بی¬دفاع و مظلوم یمن را بمباران کرد و کشتار مردم یمن را حتی در ماه¬های حرام تعطیل نکرده است (صادقی و لطفی، 1395: 55). این در حالی است که سازمان¬های بین¬المللی اعلام کرده¬اند یمن با بدترین بحران انسانی در طول تاریخ مواجه شده و بیشترین آسیب را غیرنظامیان از جمله کودکان و زنان متحمل شده¬اند.

2- نقش ارکان فرعی و کارگزاری‌های تخصصی سازمان ملل متحد در بحران انسانی یمن
1-2- کمیساریای عالی ملل متحد برای پناهندگان (UNHCR)
طبق گزارشی در سال 2015 کمیساریای عالی ملل متحد برای پناهندگان، مبادرت به ایجاد پناهگاه¬های اضطراری برای پناهجویان یمنی کرد؛ در این راستا کمک¬های اضطراری را تحت برنامه سیستم هماهنگی بشردوستانه یمن، برای زندگی آوارگان، پناهندگان و پناهجویان یمنی فراهم و امنیت و مواد غذایی را برای آنها تأمین کرده است  .(UNHCR, 2015)
این سازمان با وجود چالش¬های فراوان در فراهم کردن سرپناه مناسب، به تقویت مشارکت (در سطوح ملی و منطقه¬ای) برای رفع پیچیدگی¬های مهاجرت، ترویج گفتگو و همکاری در میان کشورها کمک کرده و اقدام به ایجاد پناهگاه و اقامتگاه¬های دائمی برای پناهجویان و مهاجرین یمنی که نیاز به سرزمین، پناهگاه، حفاظت و حمایت از طریق یک رویکرد جامع و هماهنگ در منطقه دارند، کرده است (UNHCR, 2015: 2).
همچنین کمیساریای عالی ملل متحد برای پناهندگان برای حفاظت از حقوق افرادی که به صورت اجباری آواره شده¬اند، علاوه بر سایر برنامه¬ها، خدمات حقوقی، مالی، روانی و اجتماعی در جهت حفاظت از حقوق افرادی که به صورت اجباری آواره شده¬اند، ارائه داده است (UNHCR, 2016). یکی دیگر از چالش¬های دولت یمن دسترسی به خدمات بهداشتی و درمانی بود که کمیساریای عالی به ایجاد مراکز خدمات درمانی و بهداشتی در طول مسیرهای جابجایی آوارگان و پناهندگان در معرض خشونت کمک کرده است. در این رابطه مجموعه کیت¬های ضروری و کمک¬های مالی را برای امدادرسانی به خانواده¬های آوارگان یمنی تأمین کرده است .(UNHCR, 2017)
این سازمان همچنین اقدامات زیر را برای بهبود وضعیت پناهنگان و جابجا شدگان داخلی انجام داده است از جمله: 1) فراهم کردن حمایت¬های نجات دهنده و کمک¬های قانونی برای پناهندگان، پناهجویان و جا-بجا¬شدگان داخلی؛ 2) حمایت از کودکان در برابر خشونت¬های جنسی و جنسیتی؛ 3) حمایت از راه¬حل-های بادوام متنوع برای همه افراد درگیر، از جمله بازگشت داوطلبانه، به صورت بازگشت خود به خود؛ 4) افزایش همکاری با کنشگران بشردوستانه در یمن با هدف تأکید بر حمایت از برنامه¬های بشردوستانه و افزایش هماهنگی؛ 5) تقویت ظرفیت شرکای محلی در جهت فراهم ساختن مداخلات موثر و کارآمد متناسب با شرایط برای پناهندگان و جابجا¬شدگان داخلی (UNHCR, 2018:1-2).
2-2- صندوق حمایت از کودکان ملل متحد (UNICEF)
یونیسف بعنوان بزرگترین مشارکت کننده برای ایمن¬سازی، از کمپین واکسیناسیون فلج اطفال حمایت نموده و قطره¬های فلج اطفال و سایر واکسن¬ها را در یمن تهیه کرده است. یکی از بخش¬های مهم فعالیت یونیسف، بسیج اجتماعی است تا آگاهی جامعه و خانواده¬ها را برای مقابله با بیماری فلج اطفال بالا ببرد (UNICEF, 2016). باتوجه به رویکرد ارتباطات برای توسعه، یونیسف حداکثر مشارکت اجتماعی و مراقبتی را در کمپین مبارزه با فلج اطفال تضمین کرده است (UNICEF, 2018).
یونیسف در راستای همکاری با شرکای بشردوستانه خود، با ارائه برنامه¬هایی برای کاهش سوء تغذیه شدید در یمن سرمایه¬گذاری کرده است. بر این اساس با کمک برنامه «مدیریت مبتنی بر اجماع برای سوء تغذیه حاد»؛ ده استان دارای اولویت در یمن را شناسایی و بعنوان موقعیت¬های اضطراری مطرح نمود و بیشترین منابع خود را به این مناطق هدایت کرد. همچنین این سازمان 5/83 میلیون دلار را به خدمات تغذیه¬ای برای مادران و کودکان اختصاص داده است (UNICEF, 2017).
یونیسف و شرکایش از برنامه¬های مقابله با ویروس وبا در مراکز درمان بیماری¬های گوارشی با ارائه داروهای مورد نیاز حمایت کرده است. در این خصوص، این سازمان شروع به راه¬اندازی مراکز درمانی برای بیماری-هایی کرده که از راه دهان به بدن انتقال داده می¬شوند و این مراکز درمانی باعث درمان بسیاری از بیماری¬های گوارشی شده است. همچنین علاوه بر توزیع کیت¬های بهداشتی، در افزایش آگاهی مردم برای رعایت نکات بهداشتی جهت جلوگیری از شیوع بیماری وبا نقش داشته است (UNICEF, 2017).
یونیسف در اقدامی دیگر به منظور تأمین آب بهداشتی موردنیاز یمن با همکاری شرکت¬های محلی ((LC ،  سیلسیتی را اتخاذ کرد که به موجب آن بهره¬برداری از تصفیه خانه¬های فاضلاب و مشارکت در احیای سیستم¬های جمع¬آوری فاضلاب در استان¬های یمن امکان یافت. این فعالیت¬ها بعنوان بخشی از پروژه¬های فشرده سریع یونیسف ((QIP   با تمرکز ویژه بر مناطق اولویت¬دار در حال انجام بود. همچنین با همکاری شرکای مکانیسم واکنش سریع ((RRM  از طریق حمل و نقل آب، نصب مخازن آب، توزیع کیت¬های بهداشتی و توزیع قرص¬های تصفیه آب خانگی در حال پاسخگویی بشردوستانه به نیازهای جابجا شدگان داخلی بوده است (UNICEF, 2018: 7).     
یونیسف در زمینه دسترسی به امکانات آموزشی رویکرد فعالی را با ارائه آموزش¬هایی برای حفاظت از کودکان و دسترسی دانش¬آموزان به یک محیط آموزشی بهتر را از طریق ساختن کلاس¬های جدید در مدارس استان¬های أب، عدن و ابیان در پیش گرفت و در استان¬های مریب و تعز برای حمایت از آموزش-های روانشناختی، معلمان بسیاری را تعلیم داد (UNICEF, 2018: 8). همچنین یونیسف و همکارانش، آموزش¬هایی را برای نجات و حفاظت در هنگام خطرات ناشی از مین¬ها و بقایای مواد منفجره جنگ برای کودکان و نوجوانان از طریق مدرسه و فعالیت¬های جامعه محور ارائه دادند و حمایت¬های روانی- اجتماعی ((PSS  را از طریق شبکه¬ای از فضاهای ثابت و متحرک بعنوان بخشی از ابتکارات دانش و مهارت در زمینه حفاظت در مواقع اضطراری فراهم کرد (UNICEF, 2018: 7-8).
3-2- سازمان خوار و بار و کشاورزی جهانی (FAO)  
سازمان خوار و بار و کشاورزی برای مبارزه با قحطی و ناامنی شدید غذایی در یمن در طی سال¬های 2014 تا 2015، براساس آخرین طبقه¬بندی جامع امنیت غذایی سازمان ملل متحد و شرکای بشردوستانه، به بیش از 17 میلیون نفر که در سطوح بحرانی ناامنی غذایی قرار داشته¬اند، کمک کرد. ناامنی غذایی بر آغاز فصل سورگوم (ذرت خوشه¬ای) که مهمترین غلات داخلی است تأثیر گذاشته و علاوه بر این، تجارت را متوقف و مردم را مجبور به ترک خانه¬هایشان و عدم دسترسی به مواد غذایی کرده است (FAO, 2014-2018: 1-3).
طبق گزارشی در سال 2017 ، سازمان خواروبار و کشاورزی با همکاری بانک جهانی برای جلوگیری از افزایش قحطی در یمن یک پروژه 36  میلیون دلاری را با هدف کمک¬های فوری به مردم فقیر و بدون امنیت غذایی که بیش از ۳۰ درصد از آنها زنان بودند، ارائه داد. این کمک مالی سازمان فائو را قادر ساخت تا از پروژه¬هایی با اولویت تأمین مواد غذایی و بازسازی منابع آب در ۲۱ ناحیه در یمن که دچار ناامنی غذایی بودند، حمایت کند (FAO, 2017).
در زمینه بهبود دسترسی خانواده¬ها و افراد آسیب¬پذیر در یمن، لازم بود که سازمان فائو کمک¬های بشردوستانه خود را افزایش دهد. این امر شامل فراهم آوردن موارد ضروری برای معیشت (برای تولید محصول، مرغ، خوراک دام، ابزارهای کشاورزی و ماهیگیری)، افزایش ذخیره آب برای کشاورزی، حمایت از فعالیت¬های درآمدزا از طریق انتقال هزینه و پول نقد و ارزیابی، نظارت و کنترل بیماری¬های حیوانات و آفات، شامل ملخ بیابان است. همچنین این سازمان توانسته خوراک احشام، خدمات دامداری و بهداشت حیوانات را تأمین کند (FAO, 2018:1).
سازمان غذا و کشاورزی سازمان ملل متحد در سال 2018، برنامه واکنش معیشت اضطراری را در واکنش به فرآیند جابجایی و آسیب¬پذیری در سطوح بالا، از جمله میزان بالای سوء تغذیه، توسعه داد. این برنامه مداخلات معیشت کشاورزی اضطراری را در چارچوب برنامه واکنش بشردوستانه یمن ((HRP  با هدف بهبود امنیت غذایی، کاهش فقر، افزایش توانایی یمن در مدیریت خطرات و تهدیدات در بخش کشاورزی از طریق یک رویکرد مبتنی بر انعطاف¬پذیری اجرا کرد (FAO, 2018).
باتوجه به مطالب ذکر شده اولویت¬های فائو در یمن با هدف: 1) افزایش تولید غذا و دام، تأمین مواد اولیه کشاورزی، واکسیناسیون و درمان دام، 2) بازسازی زیرساخت¬های کشاورزی و سیستم¬های آبیاری، ارائه سیستم¬های آبیاری قطره¬ای، کیت¬های گلخانه¬ای و پمپ¬های خورشیدی 3) تقویت هماهنگی برای واکنش-های موثر بشردوستانه از طریق ارزیابی مدیریت قحطی، برنامه¬های صندوق¬های مالی، تولید اطلاعات مربوط به تغذیه و امنیت غذایی، کنترل و نظارت بیماری بوده است (FAO, 2019).
4-2- سازمان بهداشت جهانی ((WHO  
سازمان بهداشت جهانی به منظور جلوگیری از گسترش و همچنین درمان بیماری مالاریا یک قایق شامل ۱۰۳ تن داروهای ضد مالاریا، کیت¬های تروما و کیت¬های بهداشتی اورژانسی را به بندر عدن رسانید (WHO, 2016). همچنین برای مبارزه با ویروس وبا واکسیناسیون در مناطق الحدیده و أب را امکانپذیر کرد و به سرعت داروها، کیت¬های بهداشتی و مایعات داخلی وریدی و تجهیزات پزشکی را به مراکز درمانی در مناطق جدید ارسال کرد. این سازمان علاوه بر مقابله با بیماری وبا در این کشور، در زمینه مبارزه با دیفتری نیز فعالیت¬هایی انجام داده است (WHO, 2018).
براساس گزارشی در سال 2016 ، سازمان بهداشت جهانی با همکاری وزارت بهداشت و آموزش و پرورش یمن، چهارمین کارگاه در زمینه حمایت از سلامت روحی و روانی افراد در شرایط اضطراری، با هدف ایجاد ظرفیت پرسنل بهداشتی برای مقابله با مشکلات روحی در صنعا و الحدیده برگزار کرد (WHO, 2016).
سازمان بهداشت جهانی در بخش خصوصی قیمت ویژه¬ای برای کالاهای پزشکی دیالیز در یمن به منظور تسهیل دسترسی به شرایط بشردوستانه انجام داده است. حمایت کلی از مراکز دیالیز کلیوی، به لطف کمک 30/9 میلیون دلاری از محل کمک¬های بشردوستانه سلطان سلمان و کمک¬های امارات متحده عربی، برای برنامه واکنش بشردوستانه یمن امکانپذیر شده است (WHO, 2018). در اقدامی دیگر سازمان بهداشت جهانی در تلاش برای جلوگیری از بسته شدن مراکز انتقال خون، برای افزایش پشتیبانی از عرضه خون ایمن در یمن، در سال 2017  و 2018 ، بیش از 000/130 کیسه خون و انواع مختلف واکنش دهنده¬های آزمایشگاهی را به مرکز انتقال خون ملی ارائه داد و به ادامه خدمات در صنعا و بازسازی شعبه¬های دیگر مراکز انتقال خون در الحدیده، أب و عدن پرداخته است (WHO, 2018).
سازمان بهداشت جهانی و شرکای این سازمان در زمینه ارسال دارو و تجهیزات پزشکی و آزمایشگاهی، کیت¬های اورژانسی اضطراری و کیسه¬های خون را برای هزاران نفر فراهم کرد. همچنین با بسته شدن بنادر و فرودگاه¬های این کشور با همکاری برنامه جهانی غذا و شرکای خود در سازمان ملل متحد به منظور بررسی راه¬حل¬های جایگزین برای تهیه داروهای اضافی و کیت¬های پزشکی با مراکز بشردوستانه همکاری کرده است (WHO, 2018). در مجموع بیش از 200 تن از داروهای ضروری، تجهیزات پزشکی و تجهیزات اضطراری که حاوی کیت¬های بهداشتی ضروری، کیت¬های جراحی، کیت¬های وبا، مایع¬های داخل وریدی و انواع مختلف آنتی بیوتیک¬ها است توسط سازمان بهداشت جهانی و با همکاری آژانس دریایی سازمان ملل و تحت برنامه جهانی غذا (WFP) و بخش¬های لجستیک در  یمن توزیع شد (WHO, 2018). در این راستا سازمان بهداشت جهانی با مشارکت بانک جهانی، تحت "پروژه تغذیه و سلامت اضطراری" امکانات حمل و نقل را برای داروهای ضروری و لوازم بهداشتی هزاران نفر از یمنی¬ها فراهم کرد. دفتر کمک¬های فاجعه خارجی آمریكا OFDA))  این سازمان را قادر ساخته تا برای 200  بیمار مبتلا به فشار خون بالا، دیابت و روانپزشكی تجهیزاتی را آماده کند (WHO, 2018). همچنین این سازمان تعهد دارد بیمارستان¬ها را با سوخت، آب سالم و داروهای ضروری مجهز کند (WHO, 2017).

3- نقش ارکان اصلی سازمان ملل متحد در بحران انسانی یمن
1-3- اقدامات شورای امنیت سازمان ملل متحد در بحران انسانی یمن
1-1-3- بررسی قطعنامه‌های شورای امنیت در بحران یمن
1) قطعنامه 2014 و تأکید بر آتش‌بس فوری
این قطعنامه علاوه بر تأکید بر روندهای جامع سیاسی که شرایط گذار سیاسی را فراهم می¬کند، خواستار الزام گروه¬های مسلح برای کنار گذاشتن سلاح و آتش¬بس فوری برای جلوگیری از کشته شدن مردم بی¬گناه و جلوگیری از افزایش آوارگان، سوء تغذیه و ناامنی غذا و افزایش قیمت سوخت شد (S/RES/2014, 2011).
2) قطعنامه 2051 و تأکید بر طرح شورای همکاری خلیج فارس
از مفاد اصلی این قطعنامه اجرای طرح شورای همکاری خلیج فارس است تا برای طرح شورای همکاری خلیج فارس وجاهت و پشتوانه حقوقی و سیاسی فراهم کند (S/RES/2051, 2012).
3) قطعنامه 2140 و اجرای نتایج کنفرانس گفتگوی ملی
در این قطعنامه از نتایج جامع کنفرانس گفتگوی ملی، که توسط تمامی احزاب و جریان¬ها امضا شده و خود نشان از تعهد به دموکراسی است، استقبال شده است و بر اصلاح ساختار سیاسی یمن از طریق گفتگوهای ملی از تأکید شده است (S/RES/2140, 2014).
4) قطعنامه 2201 و محکوم کردن حوثی¬ها
این قطعنامه حوثی¬ها را بواسطه دست زدن به اقدامات یکجانبه و ایجاد مانع در مسیر انتقال سیاسی و تضعیف وضعیت امنیتی کشور محکوم می¬کند و خواستار خروج سریع حوثی¬ها از نهادهای دولتی و پایتخت یمن شده است (.(S/RES/2201,2015
5) قطعنامه 2204 و تمدید فعالیت¬های کمیته تحریم
در این قطعنامه فعالیت¬های کمیته تحریم که وظیفه دارد، دارایی¬ها و اموال رهبران انصارالله و همپیمانانش را مسدود کند و تحریم سیاسی و مالی علیه آنها اعمال نماید، تمدید شده است S/RES/2204, 2015)).
6) قطعنامه 2216 و نادیده گرفتن تجاوز عربستان سعودی
این قطعنامه بدون نام بردن از عربستان به موضع¬گیری علیه انصارالله پرداخته است و از حوثی¬ها خواسته شده از اقدامات یکجانبه که دوره گذار سیاسی را تضعیف می¬کند، اجتناب کنند (S/RES/2216, 2015).
7) قطعنامه 2266 و نگرانی از توانایی القاعده در شبه جزیره عربستان
شورای امنیت در این قطعنامه علاوه بر تأکید بر مسئولیت خود در حفظ تمامیت ارضی و استقلال یمن، نگرانی خود را نسبت به مناطقی که تحت کنترل القاعده در شبه عربی در یمن می¬باشد، اعلام نموده است S/RES/2266, 2016)).
8) قطعنامه 2342 و تأکید بر مفاد قطعنامه¬های پیشین
باتوجه به اینکه این قطعنامه آخرین قطعنامه شورای امنیت در سال 2017 است، ضمن تأکید بر سایر قطعنامه¬ها مأموریت گروه کارشناسان وابسته به کمیته تحریم را یک سال دیگر تمدید کرد (S/RES/2342 2017).
9) قطعنامه 2402 و نگرانی از موانع دسترسی به کمک¬های بشردوستانه
 این قطعنامه علاوه بر تأکید بر لزوم اجرای تعهدات طبق قوانین بین¬المللی از جمله حقوق بین¬الملل بشردوستانه و قوانین بین¬المللی حقوق بشر از موانع پیش¬رو برای تحویل کمک¬های بشردوستانه ابراز نگرانی می¬کند S/RES/2402, 2018)).
2-1-3- ارزیابی اقدامات شورای امنیت در بحران انسانی یمن
1) عدم مبادرت به اقدام نظامی در یمن توسط شورای امنیت
براساس دکترین "مسئولیت حمایت" ، که می¬توان آن را شکل جدیدی از مداخله بشردوستانه دانست، دولت¬ها در برابر برخی جنایات علیه افراد و گروه¬های انسانی در کشورهای دیگر، موظف هستند که واکنش مناسب نشان دهند. این نظریه در حقیقت مجوزی برای دخالت سیاسی، دیپلماتیک، اقتصادی و در مرحله  آخر حمله نظامی جامعه بین¬الملل در کشوری است که در آن کشتار دسته جمعی، جنایات جنگی، پاکسازی نژادی یا قومی و جنایت علیه بشریت در حال وقوع است و دولت حاکم توانایی و یا تمایل حمایت از اتباع خود را ندارد. حمله نظامی به کشور یمن منجر به کشته شدن بسیاری از افراد غیرنظامی و وقوع فجایع بهداشتی و تغذیه¬ای در بین غیرنظامیان بخصوص کودکان گردید؛ بطوریکه براساس گزارشات سازمان¬های بین¬المللی، وقوع جرایم جنگی و جرایم علیه بشریت به شکل جدی در این حمله مشهود است (بهری خیاوی، 1396: 13).
معاون دبیرکل در امور بشردوستانه و هماهنگ کننده کمک¬های اضطراری، از وضعیت فاجعه¬بار بشردوستانه، گرسنگی شدید و کمبود کمک¬های پزشکی و بمباران شهرها و نبود نشانه¬هایی از توقف آنها اشاره کرده و خواستار توقف فوری و بی¬قید و شرط درگیری¬ها شده است (UNITED NATIONS, 2015:1).
سازمان عفو بین¬الملل نیز اعلام نمود، در حملات عربستان علیه مناطق غیرنظامی، مدارس بطور مستمر مورد بمباران قرار گرفته¬اند. این سازمان این حملات را نقض قوانین بشردوستانه بین¬المللی و جنایات جنگی علیه بشریت خواند و همچنین طی گزارشی به استفاده عربستان سعودی از بمب¬های خوشه¬ای اشاره کرد و خواستار توقف این رویه شد (Amnesty, 2016). پس از آن پزشکان بدون مرز نیز از چندین نوبت هدف قرار گرفتن بیمارستان¬های پزشکان بدون مرز توسط عربستان سعودی خبر دادند و این اقدامات را محکوم کردند (Medecins Sans Frontiere, 2016).
اوضاع رو به وخامت وضعیت غذایی و امنیتی مردم غیرنظامی در یمن، "الویر"  کارشناس سازمان ملل را مجبور کرد تا از اصطلاح جنایت جنگی استفاده کند. ایشان با اشاره به نیاز میلیون¬ها نفر به مواد غذایی اساسی و گرسنگی عمدی شهروندان یمنی ابراز نگرانی کرد. وی بیان داشت گرسنگی عمدی در منازعات مسلحانه بین¬المللی و داخلی و همچنین ممانعت عمدی از رسیدن غذا به افراد می¬تواند یک جنایت جنگی باشد(UNITED NATIONS,2015) . بند ب ماده (۷) اساسنامه دیوان کیفری بین¬المللی، تحمیل کردن عمدی وضعیتی همچون محرومیت از دسترسی به غذا و دارو را جزء جنایت علیه بشریت می¬داند .(UNITED NATIONS, 2015)
گروه کارشناسان شورای امنیت سازمان ملل متحد، این حملات را كه موجب نقض گسترده حقوق بین-الملل بشردوستانه  و حقوق بین¬الملل حقوق بشر توسط همه طرفین درگیری دانستند. همچنین گروه حقوقدانان مستقل یمن در شورای حقوق بشر اعلام کردند نقض شدید حقوق بشر که توسط طرفین درگیری انجام شده جنایات جنگی محسوب می¬شوند(Global Center for Responsibility to Protect, 2019).
باتوجه به آنچه گفته شد، به این نتیجه می¬رسیم که آنچه در یمن رخ داده، جنایت علیه بشریت است. بنابراین برطبق نظریه مسئولیت حمایت ایجاب می¬کند شورای امنیت مبادرت به اقدام نظامی نماید درحالیکه چنین اقدامی صورت نگرفته است.
2) عدم محکومیت اقدامات نظامی ائتلاف به رهبری عربستان سعودی توسط شورای امنیت
در رابطه با اقدامات نظامی ائتلاف به رهبری عربستان سعودی با قاعده "منع توسل به زور"  مواجه هستیم که مطابق با آن استفاده از زور یا تهدید به کاربرد زور در روابط میان دولت¬ها ممنوع شده است. استفاده از زور در پیشبرد سیاست¬های ملی و نیز مداخله در امور داخلی دیگر کشورها نقض آشکار اصول مسلم حقوق بین¬الملل به شمار می¬رود، از آنجا که اصل منع توسل به زور در زمره قواعد آمره بین¬المللی است، توافق برخلاف آن نیز هرگز معتبر نخواهد بود. اصل منع توسل به زور دارای استثناهای مهمی از جمله استفاده از زور در مقام دفاع از خود و توسل به زور است (فضائلی،1390: 50).
دفاع از خود یا «دفاع مشروع»، از دیرباز یکی از حقوق ذاتی در روابط میان افراد، اقوام، گروه¬ها و ملت¬ها شناخته شده است. استناد به چنین استثنایی در صورتی است که کشوری مورد حمله نظامی خارجی واقع شده باشد، مبادرت به کاربرد زور مشمول اصل منع توسل به زور خواهد بود و مصداق تجاوز و نقض قاعده آمره بین¬المللی به شمار خواهد رفت. اگر در متن نامه منصور هادی به درخواست مداخله نظامی برای دفاع از خود براساس ماده (51) منشور ملل متحد و برخی ادعاهای مطرح شده در بیانیه ۵ کشور عربی به رهبری دولت سعودی برای تعقیب گروه¬های تروریستی مانند القاعده که دال بر دفاع از خود است، اشاره شده به هیچ وجه در این قالب توجیه¬پذیر نیست. زیرا عربستان سعودی و هیچیک از اعضای شورای همکاری خلیج فارس یا دیگر کشورهای مشارکت کننده در عملیات نظامی علیه یمن، پیش از حمله به یمن قربانی هیچ حمله¬ای از سوی این کشور یا گروه¬های مورد ادعا کشور یمن واقع نشده بودند، حتی مدت¬ها پس از آغاز حملات هوایی علیه مردم یمن نیز با هیچ حمله متقابلی مواجه نبوده¬اند (فضائلی،1390: 53-50).
یکی دیگر از موارد استثنای منع استفاده از زور، نظام امنیت جمعی است. براساس آنچه که در ماده ۴۲ منشور پیش¬بینی شده، چنانچه شورای امنیت تشخیص دهد در وضعیتی صلح و امنیت بین¬المللی تهدید و یا نقض شده است، یا عملیات تجاوزکارانه¬ای واقع شده باشد و توصیه¬ها، تصمیمات و اقدامات شورای امنیت براساس مقررات قبلی کافی و موثر تشخیص داده نشود، شورا می¬تواند به منظور حفظ یا اعاده صلح و امنیت بین¬المللی تصمیم به استفاده از زور و کاربرد نیروی نظامی بگیرد. در یمن شاهد آن هستیم که شورای امنیت ملل متحد، با اتخاذ نوعی موضع انفعالی در برابر اقدامات یک نهاد منطقه¬ای، با چشم بستن به روی واقعیت¬ها در یمن، اقدام به صدور قطعنامه¬های یکسویه و بر ضد گروه¬های مردمی و انقلابی و ملت بی¬دفاع یمن کرده است. به ویژه در قطعنامه¬های ۲۲۰۱ (بند ۶ مقدمه) و ۲۲۱۶ (بند ۲ مقدمه) با ذکر نام منصور هادی بعنوان رئیس جمهور یمن و اشاره به نامه وی مبنی بر در خواست هرگونه کمک لازم از شورای همکاری خلیج فارس و اتحادیه عرب از جمله دخالت نظامی (بند ۲ مقدمه قطعنامه ۲۲۱۶)، سعی در موجه جلوه دادن اقدامات کشورهای مهاجم کرده است. اما باتوجه به آنچه گفته شد، باید به این قطعنامه-ها بعنوان مبنای حقوقی مداخله نظامی در یمن براساس فصل هفتم منشور با دیده تردید نگریست. ضمن اینکه قانونی بودن قطعنامه¬های شورای امنیت به لحاظ ماهوی در صورتی که مغایر با قواعد آمره حقوق بین¬الملل باشد، با چالش جدی مواجه است. از این¬رو تأیید تهاجم نظامی علیه مردم بی¬دفاع یمن از یکسو قاعده آمره منع توسل به زور را به چالش می¬کشد و از سوی دیگر، با قاعده آمره حق تعیین سرنوشت مردم یمن ناسازگار است (فضائلی،1390: 56-53).
2-3- بررسی اقدامات دبیرخانه سازمان ملل متحد در بحران انسانی یمن
1-2-3- دفتر هماهنگ کننده امور بشردوستانه سازمان ملل متحد (OCHA)
دفتر هماهنگ کننده امور بشردوستانه سازمان ملل متحد برای جلوگیری از شیوع و درمان وبا، با وجود چالش¬های فراوان از جمله بسته شدن اکثر مراکز بهداشتی، کمبود کارکنان، منابع محدود این مراکز و فقدان آب سالم اقدامات متعددی را انجام داد. اوچا در این خصوص 4/55 میلیون دلار برای جلوگیری و درمان بیماری وبا در سطح دولت و نهادهای غیردولتی اختصاص داده است (OCHA, 2017).
اوچا ضمن ارائه کمک¬های مالی در جهت تأمین مواد غذایی، سلامت و دیگر کمک¬ها، با همکاری سازمان ملل در سال 2017 کنفرانسی در سطح بالا در ژنو برگزار کرد. طی این کنفرانس که توسط دولت¬های سوئیس و سوئد میزبانی شد، اهدا کنندگان 1/1 میلیارد دلار را به افراد نیازمند به کمک فوری، اختصاص دادند (OCHA, 2017). همچنین در پی کنفرانسی در سال ۲۰۱۸ در ژنو، اهدا کنندگان بین¬المللی برای حمایت از تحویل کمک¬های بشردوستانه ضروری به میلیون¬ها نفر، تعهد خود را به میزان 2 میلیارد دلار افزایش دادند (OCHA, 2018). اوچا با کمک نهاد زیرمجموعه خود به نام صندوق بشردوستانه یمن، منابع خود را در دسترس شرکایش برای پاسخگویی به نیازهای ضروری میلیون¬ها نفر که از بحران انسانی آسیب دیده¬اند، قرار داد(OCHA, 2018: 2) .
اقدامات صندوق بشردوستانه یمن به شرح ذیل می¬باشد: صندوق بشردوستانه یمن در بخش آموزش، 5/5 میلیون دلار صرف کرده که این شامل 12 و 15 پروژه آموزشی بود که 147.804 نفر را تحت پوشش قرار داد. در بخش ارتباطات 7/0 میلیون دلار را صرف برقراری ارتباط برای افراد تحت تأثیر بحران کرد. در بخش امنیت غذایی صندوق با همکاری سازمان خواروبار و کشاورزی جهانی حدود 2 میلیون نفر را در سال 2018 پشتیبانی کرد. در بخش بهداشت صندوق با سازمان بهداشت جهانی در سال 2018، 25 پروژه را با بودجه 30 میلیون دلاری انجام داد. در بخش تغذیه صندوق 3/31 میلیون دلار را با همکاری یونیسف به پروژه¬های غذایی تخصیص داد. همچنین صندوق در زمینه حفاظت از پناهندگان با همکاری یونیسف 4/6 میلیون دلار را تخصیص داده است. در انتها برای ایجاد پناهگاه صندوق با همکاری کمیساریای عالی پناهندگان به 15 پروژه مبلغ 20 میلیون دلار اختصاص داده است (OCHA, 2018: 44-50).
2-2-3- سازوکار رسیدگی و نظارت سازمان ملل متحدUNVIM) )
 تشکیل «UNVIM» یک حرکت مثبت بود که با کمک آن واردات مواد غذایی به سطح قبل از جنگ داخلی رسید. گزارش کارشناسی پانل اذعان نمود که از زمان تشکیل «UNVIM» به هم ریختگی در کشتیرانی تجاری به حداقل رسیده و مشکل عبور توسط آن حل شده است. همچنین شرکت¬های کشتیرانی تمام محموله برنامه¬ریزی شده خود به یمن را به  UNVIM گزارش می¬کنند و بعد از بررسی اطلاعات درباره حمل کشتی¬ها برای حرکت آزاد و یا مورد بازرسی یقین خواهند شد. «UNVIM» بعنوان یک چاره و راه¬حل عملی برای کم کردن آثار تحریم و چاره محاصره ائتلاف به وجود آمده است. نمونه¬ای که اگر شرایط فراهم شود، می¬تواند در آینده در موارد دیگر تحریم برای کشتیرانی آزاد تجاری برای نجات مردم عادی که دچار کمبودها در شرایطی مشابه هستند، بکار آید (مصفا، 1396: 241- 238).
3-2-3- صندوق  واکنش اضطراری مرکزی (CERF)
صندوق واکنش اضطراری مرکزی با اعطای کمک¬های مالی در سال ۲۰۱۵، مبلغ ۴۴ میلیون دلار را جهت افزایش سرعت کمک¬های اضطراری برای نجات زندگی مردم یمن، اختصاص داد. در این راستا در سال 2016، با ارائه 15 میلیون دلار به منظور پایدار کردن و ثبات بخشی به فعالیت¬های اساسی از جمله کمک به مردمی که در معرض بیماری وبا بودند، شکاف بین نیازها و امکانات موجود را کم کرد. صندوق واکنش اضطراری مرکزی در ماه می 2017، علاوه بر کمک به کاهش بیماری وبا، برای کاهش اثرات سوء تغذیه و امنیت غذایی، تدارکات، هماهنگی و سرویس¬های پشتیبانی 25 میلیون دلار اختصاص داد. در ماه جولای 2017، 600 هزار دلار به منظور افزایش امکانات حمل و نقل و اقلام امدادی برای درمان وبا فراهم کرد (CERF, 2017: 30).
در واکنش به شیوع وبا، بخش¬های لجستیک این سازمان با همکاری برنامه جهانی غذا ظرفیت خطوط حمل و نقل هوایی از جیبوتی به صنعا را افزایش دادند. طی این اقدام با اعطای یک هواپیمای باربری مستقر در جیبوتی با ظرفیت تقریبی ۱۵ تن آذوقه، خواربار و کالاهای پزشکی بیشتری به یمن ارسال شد. همچنین صندوق واکنش اضطراری مرکزی به سازمان بهداشت جهانی و یونیسف کمک¬های مالی اعطا کرد که مجموع برآورد هزینه¬های ضروری برای بخش (آب، فاضلاب و بهداشت) و بخش سلامت در ۶ استان یمن، ۵/۱۰ میلیون دلار بود. این کمک¬ها شامل دو بخش 700 هزار دلاری به سازمان بهداشت جهانی برای سلامت و 1 میلیون و 300 هزار دلار به یونیسف می¬باشد .(CERF, 2017: 3-4)
4-2-3- دفتر فرستاده ویژه دبیرکل در یمن (OSESGY)
از سال ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۸، دبیرکل سازمان ملل متحد اسماعیل اولد شیخ احمد را بعنوان فرستاده ویژه خود در یمن منصوب کرده است. در ۱۶ فوریه ۲۰۱۸، دبیرکل سازمان ملل متحد آنتونیو گوترش، مارتین گریفیتس از انگلیس را بعنوان فرستاده ویژه خود در یمن منصوب کرد (OSESGY, 2019). فرستاده ویژه دبیرکل در یمن اقداماتی را برای حل و فصل اختلافات سیاسی انجام داده است. به این منظور او بطور گسترده با دولت یمن، گروه¬های سیاسی، شورای همکاری خلیج و کشورهای منطقه رایزنی کرد که اهداف این رایزنی¬ها استقلال، بی¬طرفی و شفافیت، به منظور دستیابی به صلح، امنیت و توسعه بود (OSESGY, 2019).
همچنین فرستاده ویژه با چهار دور رایزنی در ژنو (ژوئن 2015)، بیل (دسامبر 2015)، کویت (آوریل تا آگوست 2016) و استکهلم (دسامبر 2018) بین طرفین درگیری میانجیگری کرد. پیرو تلاش¬های فرستاده ویژه دبیرکل در استکهلم طرفین در مواردی شامل: توافق درباره شهر الحدیده و بنادر الحدیده، مکانیزم اجرایی برای تبادل زندانیان و بیانیه تفاهم درباره شهر تعز به توافق رسیدند (OSESGY, 2019).
دفتر فرستاده ویژه برای حمایت از محرومیت¬زدایی زنان یمنی در فرایندهای گذار و مشارکت آنها در روند صلح تلاش کرده است. به این منظور در سال 2015 با همکاری دفتر فرستاده ویژه و "زنان سازمان ملل متحد" یک مکانیزم مشورتی با عنوان "زنان، صلح و امنیت" ایجاد شد. همچنین در اواسط سال 2018، گروه مشورتی تخصصی زنان یمنی ((TAG  توسط دفتر فرستاده ویژه با مشارکت "زنان سازمان ملل" و زنان یمنی ایجاد شد که زنانی با پیشینه¬های متنوع از اقتصاد گرفته تا حقوق بشر و حکمرانی، همچنین زنانی که دارای وابستگی به احزاب سیاسی هستند، با این گروه همکاری کنند (OSESGY, 2019).

نتیجه‌گیری
باتوجه به مباحث مطرح شده می¬توان گفت ارکان فرعی و کارگزاری¬های تخصصی فوق¬الذکر با وجود محدودیت¬هایی مانند عدم دسترسی به بعضی نقاط یمن به علت درگیری¬های شدید، محدودیت¬های مالی و کافی نبودن بودجه این سازمان¬ها، عملکرد قابل توجهی در مواجه با بحران داشته¬اند؛ هرچند در همه زمینه¬ها موفقیت آنها یکسان نبوده است. در مورد عملکرد این سازمان¬ها باید گفت که میزان بحران در یمن به حدی است که نمی¬توان به تنهایی از این سازمان¬ها انتظار داشت که بر مشکلات غذایی، بهداشتی، آموزشی و دیگر مشکلات غلبه کنند. برخی ضعف¬ها ریشه در مشکلات ساختاری یمن دارند که اقدامات این سازمان¬ها نمی¬تواند در رفع مشکلات ساختاری موثر واقع شوند. همانطورکه اشاره شد دبیرخانه و نهادهای آن شامل "دفتر هماهنگی امور بشردوستانه سازمان ملل" (اوچا)، "دفتر فرستاده ویژه دبیرکل"، "صندوق واکنش اضطراری مرکزی" و "سازوکار رسیدگی و نظارت سازمان ملل متحد" در زمینه بحران یمن اقدامات بشردوستانه انجام داده¬اند. در ارزیابی عملکرد شورای امنیت در قبال بحران یمن، باید گفت طبق قاعده منع توسل به زور، تجاوز عربستان سعودی در مقام دفاع مشروع نیست، زیرا کشور یمن به سرزمین آنها تجاوزی نکرده است؛ در واقع این تجاوز خود تهدیدی علیه صلح و امنیت بین¬المللی است. در این مورد ضعف شورای امنیت کاملا مشهود است زیرا به عربستان مجوز اقدام نظامی داده و آن را محکوم نکرده است. همچنین ذکر این نکته لازم است که طبق نظریه مسئولیت حمایت جنایت علیه بشریت جنایات جنگی در این کشور اتفاق افتاده و شورای امنیت باید مبادرت به اقدام نظامی می¬کرده است. اگر شورای امنیت نگاه سیاسی حاکم بر تصمیمات خود را گنار گذارد و برمبنای اصول مندرج در منشور ملل متحد عمل کند و هدف خود که همان حفظ صلح و امنیت بین¬المللی می¬باشد را فدای منافع سیاسی اعضای خود نکند، می¬تواند نقش متفاوتی در تحولات آینده یمن داشته باشد. در این زمینه تصویب قطعنامه¬های الزام¬آوری که بطور یکطرفه انصارالله را محکوم نکرده و برعکس خواستار توقف و محکوم کردن حملات عربستان سعودی به یمن باشد، می¬تواند بسیار کارساز باشد.