1- Globalization: Threat or Opportunity? By IMF Staff (2003), April 12.
2- http://www.imf.org.
3- Measuring Globalization, Foreign policy (2001), January.      
4- Razin, A. (2018). Israel and the World Economy: The Power of Globalization, Cambridge MA: MIT Press.
5- https://data.worldbank.org/indicator/NY.GDP.MKTP.CD?end=2020&start=1990.
6- https://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI?locations=IL.
7- https://data.worldbank.org/indicator/SP.DYN.TFRT.IN?locations=IL
8- https://www.jewishvirtuallibrary.org/jsource/images/IsraelFT2016.pdf
9- https://www.jewishvirtuallibrary.org/israel-inflation-rate
10- https://www.jewishvirtuallibrary.org/israel-economic-indicators
11- https://knoema.com/atlas/Israel/GINI-index
12- https://data.oecd.org/unemp/long-term-unemployment-rate.htm
13- https://data.oecd.org/emp/employment-by-education-level.htm#indicator-chart
14- https://data.oecd.org/emp/labour-force-participation-rate.htm
15- https://data.oecd.org/emp/hours-worked.htm#indicator-chart
16- https://data.oecd.org/gga/general-government-spending.htm
17- https://www.oecd.org/economy/israel-economic-snapshot/
18- https://data.oecd.org/rd/gross-domestic-spending-on-r-d.htm
19- https://www.oecd.org/economy/surveys/Israel-2020-OECD-economic-survey-overview.pdf
20- https://ourworldindata.org/energy/country/israel
21- https://www.cia.gov/the-world-factbook/countries/israel/
22- https://www.imf.org/en/Countries/ISR
23- https://www.imf.org/en/News/Articles/2021/01/21/pr2119-israel-imf-executive-board-concludes-2020-article-iv-consultation
24- Summary of Israel, Foreign Trade by Country (2008). CENTRAL BUREAU OF STATISTICS, State of Israel
25- Israel Information Technology Report (2008). Published by BUSINESS MONITOR INTERNATIONAL LTD
26- http://www.jcpa.org/jl/vp487.htm.
27- International Monetary Fund Publication Services PO Box 92780 Washington, D.C. 20090, Web: http://www.imf.org, September 2015. IMF Country Report No. 15/262.

مقدمه
جهانی شدن اقتصاد، فرایندی تاریخی و ماحصل تلاش و قدرت ابتکار و پیشرفت¬های فناورانه انسان است که مبادلات بین‌المللی بویژه از طریق تجارت و منابع مالی، سریع¬تر و آسان¬تر کرده است. جهانی شدن اقتصاد به توسعه نیروهای بازار فراتر از مرزهای ملی اشاره دارد که برای قرن¬های طولانی در تمام سطوح فعالیت¬های اقتصادی انسان عمل می¬کرد. از نگاه اقتصاد جهانی شده، بازارها موجب بهبود کارایی از طریق رقابت و تقسیم کار می¬شوند یعنی دستیابی به تخصص، به مردم و اقتصادها امکان می¬دهد تا بر روی آنچه می¬خواهند به بهترین شکل انجام شود، متمرکز شوند.
جهانی شدن اقتصاد فرصت¬های متعددی برای اقتصادهای ملی به همراه دارد که بطور خلاصه می¬توان به افزایش شدید جریان سرمایه خصوصی، افزایش جریان رسمی کمک یا کمک¬های توسعه¬ای، افزایش سرمایه¬گذاری مستقیم خارجی، سرمایه¬گذاری در اوراق بهادار و اعتبارات بانکی، جابجایی نیروی کار، گسترش دانش و فناوری و نوآوری فنی درباره روش¬های تولید، تکنیک¬های مدیریتی، دسترسی به بازارهای صادراتی اشاره کرد. بازارهای جهانی فرصت¬های بیشتری را برای مردم جهت ورود به بازارهای بزرگ¬تر و بیشتر فراهم می¬کنند یعنی می¬توانند به جریان سرمایه بیشتر، فناوری، واردات ارزان و بازارهای صادراتی بزرگتر دسترسی پیدا کنند. تجارت توسعه یافته از جنبه¬های مهم اقتصاد جهانی شده است و شاهد این ادعا افزایش سهم کشورهای در حال توسعه آسیای جنوب شرقی در سال 1979در تجارت جهانی از 19 درصد به 29 درصد در سال 1999 است (IMF, 2003). اما بازارها الزاما تضمین نمی¬کند که تمام مزایای ناشی از افزایش کارایی بین همه تقسیم شود. لذا ضرورت دارد کشورها با تدبیر دقیق وارد این فرایند شوند.
اسرائیل از جمله کشورهای نوظهور بعد از جنگ جهانی دوم است که باتوجه به وسعت اندک، خشکی سرزمین، تعارضات و تهدیدات خارجی متعدد، شکل¬گیری جمعیت سرزمین¬اش از یهودیان مهاجر، الزام به توسعه اقتصادی را بیش از سایر کشورها درک کرد و این در حالی است که قدرت¬های بین‌المللی همواره پشتیبان رشد و توسعه این کشور بوده¬اند. جهانی شدن اقتصاد نیز یکی از بزنگاه¬های اقتصادی مهم برای این کشور بوده است. در نگاه کلی می¬توان گفت اقتصاد اسرائیل تا پیش از پیوستن به اقتصاد جهانی سه دوره را طی کرده است: الف) سال¬های 1954 تا 1972 که دوره رشد سریع اقتصاد اسرائیل می¬باشد و شاهد رشد سرمایه¬گذاری خارجی و افزایش مهاجرت نیروی انسانی را به اسرائیل هستیم و پیرو آن فعالیت¬های اقتصادی اسرائیل رونق گرفت. ب) سال¬های 1973 تا 1985 که دوره رکود و تورمی در اقتصاد اسرائیل است و علت اصلی آن جنگ یوم کیپور در  1973 است. همچنین در این دوره افزایش ناگهانی بهای نفت و فسخ یکطرفه سیستم برتون وودز در آمریکا توسط نیکسون، افزایش هزینه¬های جنگ با اعراب و تحریم نفتی اسرائیل بر توقف رشد اقتصادی اسرائیل اثر گذاشتند. ج) از سال 1985 تا 1995 که دوره بازسازی اقتصادی اسرائیل بود و در این دوره کمک¬های مالی آمریکا و اصلاح اقتصادی اسرائیل شکل می¬گیرد و مهار تورم نتیجه عملکرد اقتصادی این دوره است.
پیوستن اسرائیل به سازمان تجارت جهانی در 21 آوریل 1995 سرآغاز فصل جدیدی در اقتصاد و سیاست این کشور است که بستر مطالعه مقاله حاضر می¬باشد. سوال اصلی مقاله این است که جهانی شدن چه فرصت¬هایی برای اقتصاد اسرائیل فراهم آورده است؟ و فرضیه اصلی این است که عضویت اسرائیل در نهادهایی همچون: بانک جهانی، صندوق بین‌المللی پول، سازمان تجارت جهانی، سازمان همکاری و توسعه اقتصادی زمینه رشد و توسعه بازارهای اسرائیل را در جهان فراهم ساخته است که علاوه بر امکان جذب سرمایه و کمک¬های خارجی قابل توجه، زمینه وابستگی متقابل را فراهم ساخته و برآیند این وابستگی متقابل تأمین امنیت اسرائیل در منطقه و جهان است.
این مقاله برمبنای داده¬های بدست آمده از نهادهای بین‌المللی اصلی جهانی شدن اقتصاد در مورد اسرائیل به روش توصیفی- تحلیلی درصدد برآمده است تا به آزمون فرضیه اصلی مقاله بپردازد. علیرغم تعدد مقالات نگارش یافته در مورد اسرائیل به زبان فارسی اما هیچ مقاله¬ای از منظر اقتصاد سیاسی به فرصت-های جهانی شدن اقتصاد برای اقتصاد اسرائیل نپرداخته است و می¬توان گفت رویکرد این مقاله کاملا نوآورانه است.

1- چارچوب نظری
اگر جهانی شدن را افزایش وابستگی متقابل بدانیم، همواره این سوال مطرح می¬شود که با چه معیاری باید این میزان وابستگی را اندازه¬گیری کرد؟
جهانی شدن اقتصاد با معیارهای متعددی همواره مورد سنجش واقع شده است که می¬توان به مواردی همچون: حجم تجارت، سرمایه¬گذاری مالی بین¬الملل، آزادسازی اقتصادی در سطح ملی (خصوصی¬سازی، کاهش مداخله دولت در اقتصاد و حرکت به سوی بازار آزاد) و در سطح بین‌المللی (کاهش موانع بر سر راه تجارت کالاها و خدمات، جریان سرمایه و انتقال تکنولوژی)، اشاره داشت.
در سال 2001 نشریه فارن پالیسی، بنیاد هریتج و موسسه فریزر بطور مشترک به معرفی مهمترین شاخص¬های جهانی شدن پرداختند که به نوعی مکمل دقیق¬تر شاخص¬های قبلی بود و با تحولات به وجود آمده در عرصه اقتصاد بواسطه عصر ارتباطات و تکنولوژی¬های دیجیتال همخوانی بیشتری داشت و ابعاد جهانی شدن اقتصاد یک کشور را دقیق¬تر نشان می¬داد. این شاخص¬ها عبارتند از (Measuring Globalization, 2001: 56):
1) جهانی شدن تجارت کالاها و خدمات: که با نسبت تجارت خاجی به تولید ناخالص داخلی و همگرایی قیمت¬های جهانی و داخلی اندازه¬گیری می¬شود.
2) جهانی شدن مالی: که برای اندازه¬گیری آن از نسبت¬های جریان سرمایه¬گذاری مستقیم خارجی و جریان پرتفوی سرمایه به GDP استفاده می¬شود.
3) جهانی شدن تماس¬های شخصی:  که با معیارهایی همچون تعداد جهانگردان و مسافران بین‌المللی به جمعیت هر کشور، طول تماس¬های تلفنی ساکنان هر کشور با خارج از مرزها مشخص می¬شود.
4) اتصال اینترنتی: که با معیارهایی همچون تعداد کاربران اینترنت، تعداد میزبانان و سرورهای خدمات دهنده اینترنتی در کشور، مورد توجه قرار می¬گیرد.
5) شاخص آزادی اقتصادی هریتیج: این شاخص مجموعه¬ای از معیارهای عینی اقتصادی است که از سال 1994 بطور سالانه برای تمام کشورها منتشر می¬شود که برمبنای تحلیلی دقیق از عوامل موثر در نهادینه کردن رشد اقتصادی می¬باشد. در این شاخص ریشه¬ها و عوامل توسعه اقتصادی در نتایج مورد توجه واقع شده است. در این شاخص آزادی اقتصادی به معنای نبود تحمیل یا محدودیت بر تولید، توزیع و مصرف کالاها و خدمات تعریف می¬شود و در اندازه¬گیری آن 50 شاخص مدنظر قرار می¬گیرد و به کشورهای نمره 1 تا 5 داده می¬شود که نشانگر سطح حمایت¬گرایی خیلی کم، کم، متعادل، زیاد، خیلی زیاد است. میانگین این نمرات تبدیل به نمره نهایی هر کشور در لیست می¬شود.
6) شاخص آزادی اقتصادی فریزر: این شاخص ترکیبی در چند دهه اخیر بصورت سالانه توسط موسسه فریزر با حضور افراد برجسته¬ای مانند داگلاس نورث، گری بکر و پیتر باوئر منتشر می¬شود و در پنج حوزه: اندازه دولت، سیستم حقوقی و حقوق مالکیت، پول قوی، آزادی تجارت بین‌المللی و مقررات به کشورها نمره صفر تا 10 داده می¬شود و مبنای این نمره¬دهی اطلاعات دو سال قبل از انتشار گزارش است (www.fraserinstitute.org).

2- اقتصاد اسرائیل بعد از پیوستن به سازمان تجارت جهانی
 باتوجه به اطلاعات بانک جهانی، عمده شرکای تجاری اسرائیل عبارتند از: آمریکا، اتحادیه اروپا، انگلستان، چین، هند، ایتالیا آلمان و ترکیه. در جدول زیر تراز تجاری اسرائیل و مقایسه میزان صادرات و واردات این رژیم در سال¬های بعد از عضویت در سازمان تجارت جهانی آورده شده است.

جدول 1) کل تراز تجاری اسرائیل - میزان صادرات و واردات اسرائیل به دلار
...............................        

https://wits.worldbank.org/CountryProfile/en/Country/ISR/Year/2019/TradeFlow/EXPIMP

جدول 2) صادرات و واردات سال 2019  متناسب با گروه کالایی
...............................        

https://wits.worldbank.org/CountryProfile/en/Country/ISR/Year/2019/TradeFlow/EXPIMP/Partner/WLD/Product/All-Groups

جدول 3) تراز تجاری اسرائیل - میزان صادرات و واردات اسرائیل به دلار با کشور آمریکا
...............................        

https://wits.worldbank.org/CountryProfile/en/Country/ISR/Year/2014/TradeFlow/EXPIMP

جدول 4) تراز تجاری اسرائیل - میزان صادرات و واردات اسرائیل به دلار با انگلستان
...............................        

https://wits.worldbank.org/CountryProfile/en/Country/ISR/Year/2014/TradeFlow/EXPIMP

رشد اسرائیل توسط چندین عامل از جمله موج مهاجرت از روسیه در دهه 1990 میلادی صورت گرفت. حدود 5 تا 10 سال طول کشید که افراد ماهر تازه وارد موقعیت‌های شغلی مناسبی را متناسب با مهارت-شان یافتند. ورود نیروی کار حرفه‌ای باعث افزایش تولید در اسرائیل گردید. اکثر مهاجرین دارای تحصیلات دانشگاهی بویژه در حوزه فنی و مهندسی بودند. با فروپاشی شوروی، این افراد شغل خود را از دست دادند. پیشرفت صنعتی اسرائیل همزمان با ورود موج مهاجرین یهودی از شوروی در دهه 1990 رخ داد. بعد از روند جهانی سازی، نرخ مهاجرت به اسرائیل کاهش معناداری داشت. از دلایل آن می¬توان مسئله جنگ¬های اسرائیل با حماس و حزب¬اله را نام برد. اکثر جمعیت مهاجرین بین سال¬های 1990 تا سال 1992 به اسرائیل مهاجرت کرده‌اند. سیر مهاجرت به خاطر فروپاشی شوروی بود.
1-2- صادرات و واردات
امروزه عمده واردات اسرائیل واردات مواد خام و اولیه است. واردات انرژی باتوجه به اکتشافات منابع گازی در دریای مدیترانه در سال 2013  (لویاتان، تامار، ...) کاهش قابل توجهی داشته و اسرائیل را از واردات انرژی خودکفا نموده است. محصولات صادراتی اسرائیل، به چهار دسته تقسیم می¬شود.
- محصولات ساخته شده با تکنولوژی خیلی بالا؛
- محصولات ساخته شده با تکنولوژی نسبتاً بالا؛
- محصولات ساخته شده با تکنولوژی متوسط و نسبتاً پایین؛
- محصولات ساخته شده با تکنولوژی پایین.
از سال 2013 به بعد صادرات کالاهایی که تکنولوژی بسیار بالایی دارند روند صعودی¬تری به خود گرفته و کالاهایی که دارای تکنولوژی نسبتاً بالایی هستند صادرات آنها با شیب ملایمی کاهش یافته، در محصولات ساخته شده با تکنولوژی متوسط و نسبتاً پایین روند ثابتی را از سال 2013 به بعد  شاهدیم. صادرات اسرائیل به اتحادیه اروپا 29 درصد، آمریکا حدود 26 درصد، آسیا 22 درصد و سایر کشورها 23 درصد می¬باشد. عمده واردات اسرائیل از آمریکا و بعد از آن کشورهای چین، سوئیس، آلمان، بلژیک، انگلستان، هلند، ایتالیا و ترکیه قرار دارند (www.jewishvirtuallibrary.org).
- چین بزرگترین شریک تجاری اسرائیل در شرق آسیا است. حجم تجارت اسرائیل و چین از 50 میلیون دلار در سال 1992 به 13.1 میلیارد دلار در سال 2017 افزایش یافته است. صادرات اسرائیل به چین در مقایسه با صادرات اسرائیل به اتحادیه اروپا و آمریکا همچنان ناچیز است. اسرائیل در سال 2017 تقریبا 36 میلیارد دلار محصولات صادراتی خود را به اتحادیه اروپا و آمریکا صادر کرد. این در حالی است که این میزان برای چین حدود 4 میلیارد دلار بود. سرمایه¬گذاری چین در استارتاپهای اسرائیلی در بازه زمانی 2012-2015 سه برابر و در بخش فناوری در سال 2016 به 16.5 میلیارد دلار رسید که نشات گرفته از سرمایه¬گذاری چین در پزشکی، وب و امنیت سایبری برای اسرائیل بوده است.

جدول 5) تراز تجاری اسرائیل - میزان صادرات و واردات اسرائیل به دلار با چین
...............................        

https://wits.worldbank.org/CountryProfile/en/Country/ISR/Year/2014/TradeFlow/EXPIMP

جدول 6) تراز تجاری اسرائیل - میزان صادرات و واردات اسرائیل به دلار با هنگ کنگ
...............................        

https://wits.worldbank.org/CountryProfile/en/Country/ISR/Year/2019/TradeFlow/EXPIMP

- تعاملات اقتصادی اسرائیل و روسیه در سال¬های اخير رو به گسترش گذاشته است. اسرائیل به واردات مواد خام از روسيه وابسته است و روسيه نيز برای نوسازی اقتصاد خود به فناوری¬های نوین رژیم اسرائیل نيازمند است. در مسائل نظامي امنيتي تعامل جدی ميان آنها شکل گرفته بگونه¬ای که در زمينه امنيت ملي همکاری آشکاری ميان آنها وجود دارد. الگوی حاکم بر روابط روسيه و اسرائیل در قالب الگوی همکاری در سطوح سياسي، امنيتي و اقتصادی است و ضرورت¬های کارکردی بعنوان سازوکار تنظيم کننده روابط آنها شناخته مي¬شود که در چارچوب آن مناسبات اسرائیل با روسیه به سطحي از گفتمان راهبردی رسيده است. عمدتا واردات اسرائیل از روسیه مواد خام است که شامل محصولات هيدروکربني، الماس، چوب و کاغذ می¬گردد. واردات روسيه از اسرائیل گوناگون¬تر است و محصولات کشاورزی، کالاهای الکترونيکي، خدمات و تجهيزات پزشکي را شامل می¬شود. اسرائیل بعد از جنگ جهاني دوم توانسته به روسيه تسليحات نظامي بفروشد.
2-2- سرمایه‌گذاری خارجی اسرائیل
اسرائیل در رده شانزدهم، در بین بیست کشور برتر دنیا از لحاظ سرمایه¬گذاری خارجی  قرار دارد. طبق گزارش آنکتاد در سال 2020 روند سرمایه¬گذاری اسرائیل بین سال¬های 2018 تا 2019 حدود 12 درصد کاهش داشته است. شرکای اصلی سرمایه‌گذاری اسرائیل، آمریکا و هلند هستند. میزان سرمایه¬گذاری خارجی در سال 2019 حدود 166 میلیارد دلار بوده که در مقایسه با سال 2010 حدود 100 میلیارد دلار افزایش داشته است.
1)  مزایای سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در اسرائیل
الف) اسرائیل بیشترین نرخ سرمایه‌گذاری را در زمینه تحقیق و توسعه در جهان دارد (4.8 درصد از تولید ناخالص داخلی).
ب) اسرائیل دارای نیروی کار بسیار ماهر بویژه در زمینه فنی و مهندسی است.
ج) کاهش وابستگی انرژی بخاطر اکتشاف ذخایر گاز طبیعی در دریای مدیترانه (فراهم آمدن فرصت¬های جدید توسعه).
2) معایب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در اسرائیل
الف) بن¬بست در مذاکرات صلح فلسطینی اسرائیلی (بی¬ثباتی مرتبط با مسائل منطقه‌ای).
ب) بازار داخلی نسبتاً کوچک اسرائیل.
ج) مالیات نسبتا زیاد شرکت¬ها (مانع جذب سرمایه¬گذاری مستقیم خارجی است).
د) هزینه‌ بالای کارگری در مقایسه با سایر کشورهای منطقه.
3) اقدامات انگیزشی اسرائیل برای جذب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی
الف) اصلاحیه قانون جذب سرمایه‌گزاری مستقیم خارجی (برنامه تشویقی مالیاتی برای شرکت¬های نوپا در زمینه‌های اکوسیستم و استارتاپها یا فناوری‌های ارتباطی اطلاعاتی).
ب) قانون تشویق سرمایه‌گزاری مستقیم (تخفیفات مالیاتی) (www. santandertrade.com).
4) میزان جذب سرمایه‌گذاری خارجی
اسرائیل بعد از تشکیل در سال 1948، بعنوان یک رژیم جهان سومی، توانست در کمتر از هفتاد سال خود را بعنوان یک رژیم توسعه یافته صنعتی ثروتمند و عضوی از معرفی نماید. عامل مهم در رشد صنعت و تکنولوژی اسرائیل افزایش سرمایه‌گذاری خارجی بود که باعث تغییر جایگاه اقتصادی اسرائیل در طول 70 سال گذشته گردید که تحت تأثیر فرآیند جهانی¬سازی خود را نشان می¬دهد. همکاری بین‌المللی پایه و اساس شکل‌گیری اقتصاد اسرائیل است. لذا انزوای اقتصادی اسرائیل فاجعه¬آمیز خواهد بود. سرمایه‌گذاری¬ها باعث گردید تا مهندسان بتوانند راهی برای تأسیس شرکت¬های موفق و پویا بیابند. اسرائیل از نظر علمی موفق است. وجه تمایز اسرائیل در مقایسه با سایر کشورها در جذب سرمایه‌گذاری خارجه بود. این مسئله (نقطه قوت اسرائیل)، می‌تواند به نوعی نقطه ضعف اسرائیل به حساب آید. درگیری¬های فلسطینی و اسرائیلی باعث فرار سرمایه می‌گردد. اسرائیل آگاه است که راهی برای تعدیل این درگیری¬ها نمی¬تواند بیابد و ادامه این روند می‌تواند انزوای دیپلماتیک و انزوای اقتصادی اسرائیل را به همراه داشته باشد. تحریم کالاهای ساخت اسرائیل در شهرک‌های کرانه باختری می‌تواند به اروپا سرایت کند حدود یک سوم از صادرات اسرائیل به اتحادیه اروپا است. این تحریم¬ها قابلیت ضربه¬پذیری مهمی برای اسرائیل می¬باشد، البته تاکنون این مسئله رخ نداده اما این احتمال وجود دارد و می¬تواند به مانند یک انفجار بصورت ناگهانی رخ دهد (مانند بحران مالی سال 2008) (www.calcalistech.com).
3-2- سهم اسرائیل از بنگاه‌های بزرگ بین‌المللی(علمی،تکنولوژیک، اقتصادی)
شرکت¬های اسرائیلی در بکارگیری از فناوری¬های پیشرفته مهارت زیادی دارند، عمده آنها در بازار نزدک آمریکا حضور فعال دارند. اسرائیل در صنعت و فناوری¬های پیشرفته به شدت به آمریکا وابسته است. مهمترین شرکت¬های حوزه IT شامل شرکت¬های Ness، IBM، HP، Matrix،Microsoft  بسیاری از آنها ریشه آمریکایی دارند. اسرائیل در زمینه فیبر نوری، سیستم¬های بازرسی الکترواپتیک مدارهای چاپی، سیستم¬های دید در شب، تصویربرداری حرارتی و سیستم¬های تولید رباتیک مبتنی بر الکترواپتیک، در جهان پیشرو  است. اسرائیل در زمینه نرم¬افزاری از گرافیک رایانه گرفته تا سیستم¬های تصویربرداری مبتنی بر رایانه و فعالیت¬های آموزشی در مدارس توسط سیستم¬های مختلف آموزشی به کمک رایانه، که بسیاری از آنها تولید صادراتی شده¬اند پیشرو می¬باشد. در زمینه رباتیک در صنایعی نظیر پرداخت الماس، جوشکاری، بسته¬بندی، ساختمان فعال و هم¬اکنون تحقیقات خود را در زمینه استفاده از هوش مصنوعی روی ربات¬ها انجام می¬دهد. در صنعت هوانوردی برای نیازهای نظامی و غیرنظامی در تولید هواپیماهای غیرنظامی پویا بوده اخیراً در همکاری بین صنایع هواپیمایی و آژانس فضایی اسرائیل، تولید ماهواره¬ها شروع شده است. خاطر نشان می¬گردد اسرائیل در زمینه تولید پهباد در جهان پیشرو می¬باشد. حضور  شرکت¬های  Ness ،IBM، HP، Matrix، Microsoft   در اسرائیل بواسطه نهادهایی چون بانک جهانی، صندوق بین‌المللی پول، سازمان تجارت جهانی (WTO) زمینه¬ساز رشد و توسعه حضور این شرکت¬ها در  اسرائیل بوده است که علاوه بر امکان جذب سرمایه باعث ایجاد وابستگی متقابل با اسرائیل گردیده و برآیند این وابستگی تأمین امنیت اقتصادی اسرائیل است. شرکت Ness  که در ارائه خدمات نرم¬افزاری و فروش سخت¬افزار فعال بوده و عمدتا به وزارتخانه¬ها و بانک¬های اسرائیل ارائه خدمات می¬کند. شرکت IBM از بزرگترین شرکت¬های آمریکایی در حوزه IT که بزرگترین آزمایشگاه IT خود را در خارج از آمریکا در اسرائیل مستقر کرده و متخصصین اسرائیلی در این آزمایشگاه مشغول به فعالیت¬های تحقیق و توسعه¬ای هستند. شرکت HP از شرکت¬های بزرگ در حوزه IT که بزرگترین مرکز تحقیق و توسعه خود را در اسرائیل قرار داده است. شرکت  Matrixکه متعلق به بانک¬های اسرائیل و در زمینه طراحی نرم¬افزارهای کاربردی فعالیت دارد. شرکت مایکروسافت که شرکت آمریکایی بوده و در حیفا فعال است. این شرکت نقش قابل ملاحظه¬ای در آموزش نیروهای اسرائیلی برای ورود به حوزه صنایع پیشترفته دارد (israel-mfa.gov).
سرمایه‌گذاری منقول و غیرمنقول کم و بیش تا سال 2019 با فراز و نشیبی همراه بوده و در مجموع افزایش یافته است. در سال 2020 این نوع سرمایه‌گذاری کاهش چشمگیری پیدا کرده‌ است. اگر شاخص را عدد 100 در نظر بگیریم، سرمایه‌گذاری در حوزه مسکن و نیز سرمایه‌گذاری منقول در حوزه حمل¬ونقل، محصولات فلزی، ماشین¬آلات مطابق زیر خواهد بود.

جدول 7) وضعیت سرمایه‌گذاری اسرائیل بین سال¬های 2010 تا 2020
...............................        

OECD Economic Surveys- Israel- September 2020 pdf (page17)

سرمایه‌گذاری عمومی بصورت درصدی از تولید ناخالص داخلی GDP کشورها می¬باشد (حداکثر 6 درصد). سرمایه¬گذاری عمومی در اسرائیل بعد از آلمان قرار دارد و حدود 2.4 درصد است که از متوسط سرمایه‌گذاری عمومی کشورهای عضو OECD یک درصد کمتر است. کشور نروژ با 5.5 درصد از GDP سرمایه‌گذاری در حوزه عمومی رتبه اول را دارد.

جدول 8) سرمایه‌گذاری عمومی بین سال¬های 2015 تا 2019
...............................        

OECD Economic Surveys- Israel- September 2020 pdf (page 26(

4-2- پیوستن اسرائیل به به سازمان همکاری و توسعه اقتصادی OECD
اسرائیل در سال 2010 به OECD پیوست و روند رشد سالیانه GDP در اسرائیل ادامه یافت. سرمایه‌گذاری خارجی در اسرائیل از حدود 19 میلیارد دلار در سال 1997 به مقدار 124 میلیارد دلار در سال 2012 رسید که این میزان افزایش یکی از عوامل مهم در مسیر رشد توسعه بازار و فعالیت‌های اقتصادی اسرائیل بود. میزان سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در اسرائیل در سال 2019 به 4.826 درصد رسید. بهترین سال سرمایه¬گذاری خارجی مستقیم در اسرائیل به سال 2006 میلادی برمی¬گردد که میزان سرمایه‌گذاری 9.338 درصد بود که با آغاز جنگ اسرائیل با لبنان کاهش سرمایه‌گذاری خارجی در اسرائیل را می¬توان مشاهده نمود.

جدول 9) سرمایه‌گذاری  مستقیم خارجی در اسرائیل به درصد
...............................            

https://data.worldbank.org/indicator/BX.KLT.DINV.WD.GD.ZS?end=2019&locations=IL&start=1995

اعتماد تجاری اسرائیل بین سال¬های 2015 تا 2019 روندی افزایشی داشته است. اگر عدد 100را بعنوان شاخص در نظر بگیریم در سال 2019 تا 2020 روندی کاهشی مواجه¬ایم و وضعیت تجاری شرکت¬ها و شاخص¬های آنها در سال 2020 با شرایط نامطلوبی روبرو شده است. بعد از سال 2020 جدول جهت اصلاحی به خود گرفته و مجددا روند افزایشی را نشان می¬دهد.

جدول 10) توسعه اقتصاد کلان اسرائیل بین سال¬های 2015 تا 2021
..................................

OECD Economic Surveys- Israel- September 2020 pdf (page 17)

اگر شاخص را عدد 100 برای سال 2010 در نظر بگیریم عملکرد صادراتی در سال¬های 2010 تا2020 بصورت زیر خواهد بود. میزان صادرات اسرائیل در این سال¬ها براساس نرخ ارز، افزایش پیدا کرده است. این میزان براساس حجم کانتینری، کاهش دارد که نشان از صادرات محصولات ساخته شده با تکنولوژی بالا دارد که از لحاظ ارزش صادراتی، ارزش بالاتری نسبت به حجم کالایی دارند.

جدول 11) عملکرد صادراتی  بین سال¬های 2010 تا 2020
...............................        

OECD Economic Surveys- Israel- September 2020 pdf (page17).

جدول 12) تنوع صادراتی در اسرائیل
...............................        

- OECD Economic Surveys- Israel- September 2020 pdf (page 19).
- Source: OECD International Trade by Commodity Statistics database; OECD International Trade in Services Statistics database.- https://doi.org/10.1787/888934152343

از سال 1995 و بعد از عضویت اسرائیل در سازمان تجارت جهانی WTO تا سال 2020 رشد  GDPدر اسرائیل ادامه داشته و به میزان 84.706 تریلیون دلار رسیده است. در جدول زیر روند سالیانه رشد درآمد سرانه بین سال¬های 1995 تا سال 2020 باتوجه به آمارهای بانک جهانی آورده شده است. بعد از عضویت اسرائیل در سازمان تجارت جهانی، تولید ناخالص داخلی رشد چشمگیری داشت.

جدول 13) جهانی شدن مالی- تولید ناخالص داخلی  GDP
...............................        

https://data.worldbank.org/indicator/NY.GDP.MKTP.CD?end=2020&locations=IL&start=1990&view=chart

در جدول زیر میزان تولید ناخالص داخلی اسرائیل نسبت به GDP جهانی باتوجه به اطلاعات بانک جهانی آورده شده است. در سال 1995 نسبت تولید ناخالص داخلی اسرائیل به  GDPجهانی 0.003262 درصد بود، این نسبت در سال¬های گذشته افزایش یافته است بگونه¬ای که در سال 2020 به 0.004745 درصد رسیده است.

جدول 14) جهانی شدن مالی- مقایسه تولید ناخالص داخلی اسرائیل و متوسط جامعه جهانی
...............................        

https://data.worldbank.org/indicator/NY.GDP.MKTP.CD?end=2020&locations=IL&start=1990&view=chart

 تولید ناخالص ملی با واژه (تولید ناخالص داخلی) ارتباط نزدیك دارد. این دو واژه با یكدیگر تفاوت¬هایی دارند. اختلاف آنها از آنجا ناشی می¬شود كه در هر زمان، تعدادی از شركت¬هایی كه در مالكیت خارجی¬ها می¬باشند در داخل یك كشور به تولید كالا و خدمات مشغول¬اند و در طرف مقابل شركت¬هایی كه در مالكیت اتباع آن كشور مثلا اسرائیل هستند و یا شهروندان اسرائیل در سایر كشورها به تولید كالا و خدمات می¬پردازند. بر این اساس تولید ناخالص ملی عبارت است از ارزش پولی مجموع كالاها و خدمات نهایی تولید شده در داخل یك كشور در یك سال مشخص تولید ناخالص داخلی منهای ارزش پولی كالا و خدمات تولید شده در داخل توسط خارجی¬ها به اضافه ارزش پولی كالا و خدمات تولید شده توسط شهروندان اسرائیل در سایر كشورهای خارجی می¬باشد. با پیوستن اسرائیل به سازمان تجارت جهانی‌ تولید ناخالص ملی اسرائیل روندی رو به رشد داشته است.

جدول 15) جهانی شدن مالی- تولید ناخالص ملیGNP
...............................        

https://alfred.stlouisfed.org/series?seid=MKTGNIILA646NWDB&utm_source=series_page&utm_medium=related_content&utm_term=related_resources&utm_campaign=alfred

جدول 16) شاخص آزادی اقتصادی هریتیج
...............................        

https://www.heritage.org/index/visualize

جدول 17) شاخص آزادی اقتصادی فریزر برحسب سال (ها) – رتبه¬بندی جهانی- امتیاز (از 10)
...............................                            

https://www.fraserinstitute.org/economicfreedom/graph?geozone=world&minyear=1980&maxyear=2018&countries=ISR&page=graph&area1=1&area2=1&area3=1&area4=1&area5=1&type=line

 بعد از سال 1995 نرخ تورم در اسرائیل رو به کاهش گذاشت. از سال 2001 تا سال 2020 نرخ تورم اسرائیل به نرخ تورم کشورهایی نظیر آمریکا، آلمان وکانادا رسیده است.

جدول 18) تورم
...............................        

- https://www.jewishvirtuallibrary.org/israel-inflation-rate

بعد از پیوستن اسرائیل در سال 1995 به سازمان تجارت جهانی، ضریب جینی این رژیم، رو به افزایش گذاشته است.

جدول 19) ضریب جینی
...............................            

https://knoema.com/atlas/Israel/GINI-index

این نرخ متناسب با گروه سنی 25 تا  64 سال بوده و به تعداد افراد شاغل باتوجه به تحصیلات بعنوان درصدی از جمعیت در سن کار اشاره دارد. افراد شاغل به کسانی گفته می¬شود که حداقل یک ساعت در هفته برای مزد کار می¬کنند. در جدول زیر بین سال¬های 2002 تا 2019 به بررسی پرداخته و میزان درصد اشتغال متناسب با تحصیلات با یک روند ملایمی رو به رشد بوده و در سال 2019  به 73.5 درصد رسیده است.

جدول 20) نرخ اشتغال باتوجه به تحصیلات در اسرائیل -گروه سنی 25 تا  64 سال
...............................        

https://data.oecd.org/emp/employment-by-education-level.htm#indicator-chart

نرخ اشتغال باتوجه به تحصیلات در اسرائیل، در 2019 در مقایسه با کشورهای اروپایی وضعیت مقبولی دارد.

جدول 21) نرخ اشتغال با توجه به تحصیلات در اسرائیل در مقایسه با سایر کشورها – سال 2019
...............................        

https://data.oecd.org/emp/employment-by-education-level.htm#indicator-chart

نرخ مشارکت نیروی کار، که از حاصل کسر  نیروی کار تقسیم بر کل جمعیت در سن کار محاسبه می¬شود. با عضویت اسرائیل در سازمان تجارت جهانی این نرخ تغییر قابل ملاحظه¬ای نکرده است.

جدول 22) نرخ مشارکت نیروی کار - برای رده سنی 15 تا 64 سال
...............................            

https://data.oecd.org/emp/labour-force-participation-rate.htm
در سال 1995 و در بدو عضویت اسرائیل در سازمان تجارت جهانی 61.5 درصد و در سال 2020 با روندی نزولی به 42.3 درصد رسیده است.

جدول 23) نرخ مشارکت نیروی کار- برای رده سنی 15 تا 24 سال
...............................        

https://data.oecd.org/emp/labour-force-participation-rate.htm

در سال 1995 و در بدو عضویت اسرائیل در سازمان تجارت جهانی 73.38 درصد و در سال 2020 با روندی صعودی این نرخ به 79.21 درصد رسیده است.

جدول 24) نرخ مشارکت نیروی کار- برای رده سنی 24 تا 65 سال
...............................            

https://data.oecd.org/emp/labour-force-participation-rate.htm

این شاخص برحسب ساعت در سال اندازه¬گیری می¬شود که در مقایسه با آغاز عضویت اسرائیل در سازمان تجارت جهانی، میانگین ساعات کار سالیانه کاهش داشته است. کاهش عمده در سال 2020 را می¬توان با رکودی که به خاطر COVID-19 ایجاد شد مرتبط دانست. میانگین ساعات کار سالیانه در اسرائیل از تقسیم تعداد کل ساعات کار شده در طول سال بر میانگین افراد شاغل بدست می¬آید. ساعات کار واقعی شامل ساعات کار کارگران تمام وقت، نیمه وقت، اضافه کار، احتساب تعطیلات رسمی، مرخصی استحقاقی سالیانه، مرخصی استعلاجی، مرخصی زایمان، تحصیل یا آموزش، اعتصاب و سایر دلایل  می¬باشد. این داده¬ها شامل کارمندان و کارگران خویش¬فرما نیز هست.

جدول 25) میانگین ساعات کار سالیانه در اسرائیل
...............................        

https://data.oecd.org/emp/hours-worked.htm#indicator-chart

به افرادی که 12 ماه یا بیشتر بیکار شده¬اند اشاره دارد. تعریف بیکاری به شرایطی گفته می¬شود که افراد در هفته کمتر از یک ساعت در شغلی درآمدزا مشغول به فعالیت باشند. نرخ بالای بیکاری بلند مدت نشان دهنده عملکرد ناکارآمد بازار کار است. در بدو عضویت اسرائیل در سازمان تجارت جهانی در سال 1995 این نرخ حدود 8 درصد بود که روند آن با شیبی ملایم تا سال 2006 یعنی آغاز جنگ اسرائیل و لبنان به عدد 27 درصد رسید. شاید بتوان به نوعی یکی از دلایل حمله به لبنان را در نرخ بالای بیکاری بلند مدت اسرائیل و فرار از پاسخگویی در دولتمردان اسرائیل در آن سال دید. در سال 2011 تا سال 2020 نرخ بیکاری بلند مدت در اسرائیل کاهش معناداری داشته است.

جدول 26) بیکاری بلند مدت
...............................        

https://data.oecd.org/unemp/long-term-unemployment-rate.htm

در مقایسه با اعضاء عضو OECD، درصد نرخ بیکاری طولانی مدت در اسرائیل بسیار کمتر می¬باشد. این نرخ در سال 2020 در اسرائیل به عدد 4.94 درصد رسید.

جدول 27) بیکاری بلند مدت در اسرائیل در مقایسه با سایر اعضاء عضو OECD
...............................        

https://data.oecd.org/unemp/long-term-unemployment-rate.htm

عدد 2.5 بهترین و 2.5- بدترین میزان کنترل فساد می¬باشد. مکزیک با عددی حدود 0.7- بدترین و فنلاند و نیوزلند با عددی بالاتر از 2.2 بهترین مقیاس را در کنترل فساد داشته‌اند. اسرائیل با 0.7+ در کنترل فساد وضعیت متوسطی دارد.

جدول 28) کنترل فساد در اقتصاد اسرائیل سال 2018
..............................

OECD Economic Surveys- Israel- September 2020 pdf (page 33)

عدد 2.5 به معنای بیشینه فساد و 2.5- کمینه فساد در جدول می¬باشد.

جدول 29) مقایسه کنترل فساد بین سال¬های 1995تا 2018 در اسرائیل و کشورهای عضو OECD
...........................

OECD Economic Surveys- Israel- September 2020 pdf (page 33)

نتیجه‌گیری
اصلی‌ترین حامیان جهانی شدن اقتصادی شرکت¬های بزرگ و بانک¬ها می¬باشند که به دنبال ادغام هرچه بیشتر اقتصادهای کشورهای جهان هستند در این زمینه اسرائیل باتوجه به آمارها و جداول ارائه شده عملکرد قابل قبولی داشته است. جهانی¬سازی در حوزه اقتصاد می¬تواند منتج به ایجاد شغل، کاهش فقر و افزایش سطح زندگی با کیفیت گردد. در محقق ساختن این اهداف عضویت اسرائیل در نهادهای همچون بانک جهانی، صندوق بین‌المللی پول، سازمان تجارت جهانی، سازمان همکاری و توسعه اقتصادی، یک ضرورت بود، زیرا علاوه بر جذب سرمایه خارجی، زمینه وابستگی متقابل را فراهم ساخت که برآیند آن تأمین امنیت اسرائیل تا حدوی در حوزه اقتصادی بوده است. که از نتایج جهانی شدن اقتصاد می¬توان به تجارت آزاد بین اسرائیل و ملت¬ها و دولت¬های غربی اشاره نمود. به نوعی انعطاف بیشتری برای فعالیت‌های شرکت‌ها در ورای مرزهای اسرائیل به وجود آمده است. با بررسی نرخ مشارکت نیروی کار در رده¬های سنی مختلف و کاهش هزینه¬های جاری اسرائیل بعد از عضویت در سازمان تجارت جهانی در می¬یابیم که عضویت در این نهادها در ساماندهی سایر بخش¬های داخلی اسرائیل تا حدی موثر بوده است. در حوزه اقتصاد حضور حکومتی توانمند عاملی موثر است تا بتواند با آزادسازی اقتصاد و حذف موانع تجاری موجبات افزایش فعالیت¬های تولیدی را در اقتصاد ملی خود فراهم آورد. رژیم اسرائیل به منظور تسهیل در افزایش میزان سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی و انتقال تکنولوژی و جذب نیروهای کارآمد و تحصیل کرده کوشش‌های درخوری را انجام داد. باید اذعان داشت فروپاشی شوروی در جذب نیروهای کارامد برای اسرائیل فرصتی طلایی بوده است. سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در پروژه‌های با فناوری¬های پیشرفته و تولید محصولات صادراتی با تکنولوژی بالا موثر بوده است.اما نکته حائز اهمیت در حوزه جهانی¬سازی اقتصادی در رژیم اسرائیل که باید مورد توجه قرار گیرد این است که مشکلات منطقه‌ای و بن¬بست¬های موجود در صلح با فلسطینیان و جنگ¬هایی که اسرائیل خصوصا در دو دهه اخیر با حزب¬اله و حماس انجام داده، ثبات و امنیت اقتصادی را جهت سرمایه‌گذاری خارجی با چالش مواجه ساخته است. از نتایج مثبت جهانی شدن اقتصادی کاهش احتمال جنگ بین کشورهای توسعه یافته و سهولت و سرعت بیشتر انتقال کالا و انسان¬ها بین جوامع مختلف می¬باشد. در اسرائیل باتوجه به عدم پذیرش این رژیم، توسط همسایگان، جهانی شدن اقتصادی بخاطر افزایش ریسک سرمایه‌گذاری و نیز فرار سرمایه با چالشی اساسی مواجه است. بنظر می¬رسد مشکلات ساختاری با همسایگان عرب در منطقه خاورمیانه باعث شده که اسرائیل نتواند توسعه آرمانی خود را در جهت افزایش همکاری با کشورهای همجوار به منظور بهره گرفتن از پتانسیل¬های آنها داشته و نتوانسته بازارهای مصرفی آنها را از بابت صادرات کالا به دست آورد و از منافع مشترکی که حاصل از همکاری در حوزه‌های ترانزیت، انرژی، گردشگری، اقتصاد و فرهنگ می¬شود استفاده کند. هرچند اخیرا در عادی¬سازی روابط با امارات و بحرین و سایر کشورها به دنبال رسیدن به این اهداف نیز می¬باشد. رشد اقتصادی اسرائیل در سال 2020 و 2021 متأثر از رکود جهانی بوده، اسرائیل تمام تلاش خود را بکار بسته تا اثرات منفی این رکود را به حداقل برساند. اسرائیل با نگاه به جهانی¬سازی و استفاده مطلوب از نهادهایی چون بانک جهانی، صندوق بین‌المللی پول، سازمان تجارت جهانی، درصدد ایجاد شرایط مطلوب می¬باشد.